Valborg - Swieto Wiosny

Dzis mamy dziwny dzien, ktory nazwany zostal dniem - Valborg. Valborg lub Valborgmässoafton czyli noc Walpurgii ( nie mylic z Noca Swietojanska), jest obchodzona co rocznie w Szwecji dnia 30 kwietnia, jako Święto Wiosny.

Opiera sie na tradycjach poganskich, ktore byly rozpowszechnione w Europie w sredniowieczu. Pali się wtedy tzw. majowe ogniska, które oznaczały odejście zimy i nastanie wiosny.

W mitologii celtyckiej noc ta poświęcona była pogańskiemu bóstwu światła i ognia – Baalowi (stąd zapewne zwyczaj rozpalania ognisk w tę noc) i nosi nawę Beltane.

Stos przygotowany do podpalenia  wieczorem

Swieto zostalo zwiazane rowniez z kultem Swietej Valborgii, zaraz po jej smierci w 779 roku i opieralo sie na paleniu wielkich stosow drewna i chrustu, w celu przepedzenia zlych chorob, pokonania zlych mocy czarownic, duchow i czarow.

Wielki ogien

Na festynach nago - najprawdopodobniej dla bezpieczeństwa - skakano przez ognie (najczęściej z drewna dębowego), prowadzono bydło między dwoma ogniskami (to miało uchronić je przed chorobami).Utrzymała się tradycja rozpalania dużych ognisk i wspólnego ucztowania. W menu obowiązkowe miejsce zamuje pieczone mięso przyprawione mieszankami ziołowymi, mięso pieczone z warzywami i czarodziejskie napoje, np.: poncz.

Vikingowie uwielbiali to swieto. Zwiazane bylo bowiem nie tylko z powitaniem wiosny, ale i dobrym jedzeniem, piciem i "dzika" zabawa.

W Polsce swieto to, nazywane jest najczesciej Sobotka lub Noca Swietojanska i przypada nieco pozniej, okolo 24 czerwca. W czasach pogańskich obchodzono w krajach skandynawskich wcześniej uroczystości , gdzie rowniez został połączony kult umarłych. Granice między żywymi i umarłymi zostały uznane za najslabsze podczas tej wlasnie nocy.

W południowej Szwecji, bylo kiedyś tradycja młodych ludzi, aby przejść od domu do domu i śpiewać majvisor/ przyspiewki i wprowadzac maik/zielone gałązki do domku. W nagrodę za spiew i dobre zachowanie dostawali żywnośc na imprezę.

Dziś mlodziez akademicka w duzych miastach z uczelniami ( w Uppsali i Lund ) obchodza te swieto spiewajac i witajac wiosne chorami akademickimi. Studenci zaczynaja juz rano, poprzez zjedzenie wspolnego śniadania i chóralne śpiewy, az do poznego wieczora.

W srodowisku akademickim w Valborg tradycyjnie wystepuja chory.

Niestety, ta piekna tradycja, ma rowniez i ujemna strone medalu. W ten wlasnie wieczor, najczesciej dochodzi do przykrych incydentow, takich jak: upijanie sie mlodziezy na umor, gwaltow, bijatyk i morderstw. Policja i sluzby socjalne organizuja sie razem i maja specjalnie przygotowane punkty operacyjne w wielu miastach na terenie calej Szwecji.